Сәтті іс шарттық міндеттемелер бойынша берешек сомасын өндіріп алу

Қарлыға (дале Жалға беруші) мен Аманжол (бұдан әрі Жалға алушы) арасында кейіннен сатып алумен автомашинаны жалға алу шарты (бұдан әрі шарт) жасалды. Шарттың 1-тармағына сәйкес, " Жалға беруші "" Жалға алушыға " ақылы түрде уақытша иеленуге және пайдалануға, содан кейін барлық құнды енгізген кезде сатып алуға келесі мүлікті беруге міндеттенді: 2013 жылғы CHANCE маркалы Автомобиль, сәйкестендіру нөмірі (VTN) .............., №Y6DTA корпусы........... түсі-көгілдір, тіркеу нөмірі 722...02," Жалға берушіге " жеке меншік құқығымен тиесілі, Жалға берушінің оны басқару және оны техникалық пайдалану бойынша қызмет көрсетуінсіз, Жалға алушы қабылдаған, бұл туралы Жалға алушының тиісті қолхаты куәландырады. Осы Шарт бойынша ҚР АК 331-бабының 3-тармағына сәйкес.

Кепілдік немесе кепілгерлік шарттарының жазбаша нысаны, грантпен 2018 жылғы 25 сәуірде нотариус куәландырған кепілгерлік жазылды,бұл туралы 25.04.2018 жылғы тиісті кепілгерлік кепілгер сіз міндеттеген қосымшада куәландырады. Меруерт, GR алдында міндеттеңіз. Қарлығаш-бұл гр орындалмаған жағдайда. 2013 жылы шығарылған CHANCE маркалы автокөлік, сәйкестендіру нөмірі (VTN) Y6DTA69W0D0319785, шанақ № Y6DTA69W0D0319785, Түсі - Көк, тіркеу нөмірі 722....02. 4 160 000 теңге сомасына осы берешекті өтеу. Бүгінгі таңда жалға алушы өз міндеттемелерін орындамады, сонымен қатар біржақты тәртіпте өз міндеттемелерін орындаудан бас тартты. Жалға алушы автокөлікті пәтер иесінің тұрғылықты жері бойынша ақаулы техникалық жағдайда алып келіп, себебін түсіндірместен көлікті өз еркімен тастап, кетіп қалды, содан кейін ол келмеді және шарттық қатынастарды қандай да бір жолмен реттегісі келмейді.  Кейін Жалға беруші жоғарыда аталған автокөліктің барлық техникалық ақауларын жөндеп, оны 1 000 000 теңге сомасына сатты, ал бұрын ол 1 100 000 теңге сомасына сатып алынған болатын. Жоғарыда айтылған дәлелдер негізінде біз 2018 жылғы 25 сәуірдегі автокөлікті жалға алу, кейіннен сатып алу, атап айтқанда, автокөлікті жалдау ақысын уақтылы төлемеу туралы шарттың талаптарын бұздық деп санаймыз. Нәтижесінде жалға алушыда ай сайынғы төлем бойынша 161 000 теңге мөлшерінде берешек және автокөлікті жөндеуге қолхатпен алынған сома 258 000 теңге, сондай-ақ сатып алу және сату сомасында 100 000 теңге мөлшерінде айырма пайда болды. Шарттың 31-тармағында Шарт талаптарын орындаудан бас тартылған жағдайда, сондай – ақ-автокөлікті мерзімінен бұрын қайтарған жағдайда Жалға алушы автокөліктің бастапқы сомасының 440 000 теңгені құрайтын 1 100 000 теңгеден бастап құнының 40% мөлшерінде тұрақсыздық айыбын төлеуге міндеттенеді. Жалға алушының жалға берушіге берешегі барлығы 959 000 теңге соманы құрады.

Сәтті іс шарттық міндеттемелер бойынша берешек сомасын өндіріп алу

ҚР АК 330-бабы.. "Кепілгерлік", кепілгерлікке байланысты кепілгер басқа тұлғаның (борышкердің) кредиторы алдында осы тұлғаның міндеттемесін толық немесе ішінара субсидиарлық түрде орындауға жауапты болуға міндеттенеді. ҚР АК 332-бабы. "Кепілгер мен кепілгердің жауапкершілігі" 3-тармақ. егер кепілгерліктің шарттарында өзгеше көзделмесе, кепілгер кредитордың алдында кепілгерлікте көрсетілген сома шегінде жауапты болады. Қазіргі уақытта өз мойнына алған міндеттемелерді орындамау (міндеттемені бұзу деп оны орындамау не тиісінше орындамау (уақтылы, тауарлар мен жұмыстардың кемшіліктерімен, міндеттеменің мазмұнында айқындалған басқа да Шарттарды бұза отырып) - тиісінше орындамау ҚР АК 349-бабының 1-бөлігі), бұл ҚР АК 272-бабына сәйкес жол берілмейді.

Осылайша, Жалға алушы Жалға берушіге және оның отбасына нақты материалдық және моральдық зиян келтірді. Осы жағдайларда Жалға алушы мен кепілгерден 959 000 теңге сомасында тезірек қайтаруды талап етті. Міндеттемелерді орындамауға байланысты бізде Жалға алушы мен кепілгердің іс-әрекеттері Жалға берушінің сенімін алдау және теріс пайдалану жолымен мүлікті иемденуге бағытталған деген пікір қалыптасады, Жалға алушы мен кепілгер 2018 жылғы 25 тамызға дейінгі мерзімде жалға берушіге 959 000 теңге сомасында ақшалай қаражатты қайтаруды ұсынды. Егер Жалға алушы мен кепілгер ақшалай қаражатты көрсетілген мерзімде қайтармаса, осы мәселе бойынша сотқа жүгіну құқығын өзімізге қалдырамыз. Сондай-ақ материалдық (шығындар мен тұрақсыздық айыбы, ҚР АК 351-бабы) және моральдық зиян сомасын өндіріп алу және/немесе басқа құзыретті органдарға жүгіну туралы. ҚР АІЖК 152 және 279-баптарының нормаларына сәйкес. Егер талапкер істердің осы санаты үшін заңнамада белгіленген сотқа дейінгі тәртіпті, дауды сотқа дейінгі алдын ала шешудің міндетті тәртібін сақтамаса және осы Тәртіптің мүмкіндігі жоғалмаса және сақталмаса, судьяның талап арызды қайтарып беруін, ал сот талап арызды қараусыз қалдыруын көздейтін ҚР АК 402.

Бұл тәртіп ҚР нормативтік актілерінің ешқайсысына тыйым салынбағандықтан, сіздермен біздің одан әрі ынтымақтастығымыз өзара тиімді және өзара қолайлы шарттарда жалғасады деп үміттенеміз. Алайда, қазіргі жағдайды бейбіт жолмен шешуге үміттеніп, жалға алушының барлық әрекеттері сәтсіз аяқталды. Бүгінгі күнге дейін жауап жоқ және өз міндеттемелерін орындау. Кейіннен Алматы облысының Қарасай аудандық соты автомашинаны жалға алу шарты бойынша берешек сомасын кейіннен сатып алу арқылы өндіріп алу туралы талап арызға ҚР АК 9-бабын, 4-тармағын басшылыққа ала отырып. "Азаматтық құқықтарды қорғау" - құқығы бұзылған адам өзіне келтірілген залалдың толық өтелуін талап ете алады. Қазіргі уақытта жауапкерлер өздеріне алған міндеттемелерді орындамайды (міндеттемені бұзу деп оның орындалмауы не тиісінше орындалмауы (уақтылы, тауарлар мен жұмыстардың кемшіліктерімен, міндеттеменің мазмұнында айқындалған басқа да Шарттарды бұза отырып) - тиісінше орындамау ҚР АК 349-бабының 1-бөлігі), бұл ҚР АК 272-бабына сәйкес жол берілмейді. Осылайша, жауапкерлер талапкерге және оның отбасына нақты материалдық шығын мен моральдық зиян келтірді. ҚР АК 349-бабына сәйкес " міндеттемені бұзу деп оның орындалмауы не тиісінше орындалмауы (уақтылы, тауарлар мен жұмыстардың кемшіліктерімен, міндеттеменің мазмұнында айқындалған басқа да шарттардың бұзылуымен) – тиісінше орындалмауы түсініледі. ҚР АК 359-бабы. "Міндеттемені бұзғаны үшін жауапкершіліктің негіздері" көрсетілген. Егер заңнамада немесе шартта өзгеше көзделмесе, борышкер кінәсі болған кезде міндеттемені орындамағаны және (немесе) тиісінше орындамағаны үшін жауап береді. 30-бап. "Талапкердің таңдауы бойынша соттылық" 6-тармақ, орындалатын орны көрсетілген шарттардан туындайтын талап-арыздар Шарттың орындалатын орны бойынша да ұсынылуы мүмкін.

Сондай-ақ, осы баптың 12-тармағында талапкердің таңдауы бойынша жауапкерлердің бірінің тұрғылықты жері немесе орналасқан жері бойынша бірнеше жауапкерге талап-арыздар қойылуы мүмкін екендігі айқындалады. және Б. 13. Осы Кодекстің 31-бабында белгіленген соттылықты қоспағанда, бап талапкерге құқық береді, осы бапқа сәйкес іс сотталатын бірнеше соттардың арасындағы таңдау талапкерге тиесілі. Қазақстан Республикасы Конституциясының 13-бабына сәйкес әркімнің өзінің бұзылған немесе даулы құқықтарын, бостандықтарын немесе заңмен қорғалатын мүдделерін қорғауға құқығы бар. АІЖК-нің 8-бабына сәйкес әрбір адам бұзылған немесе даулы конституциялық құқықтарды, бостандықтарды немесе қорғалатын мүдделерді қорғау үшін сотқа жүгінуге құқылы. ҚР АІЖК-нің 15-бабына сәйкес тараптар азаматтық сот ісін жүргізу барысында өз ұстанымын, оны қорғаудың тәсілдері мен құралдарын дербес және сотқа, басқа органдар мен адамдарға қарамастан сайлайды.

ҚР АІЖК 113-бабында көзделген. Пайдасына шешім шығарылған Тараптың өтінішхаты бойынша сот екінші тараптан процеске қатысқан және осы тараппен еңбек қатынастарында тұрмаған өкілдің (бірнеше өкілдің) көмегіне ақы төлеу бойынша жұмсалған шығыстарды Тарап нақты шеккен шығыстар мөлшерінде тағайындайды. Мүліктік талаптар бойынша бұл шығыстардың жалпы сомасы талап қоюдың қанағаттандырылған бөлігінің он пайызынан аспауға тиіс. Мүліктік емес сипаттағы талаптар бойынша шығыстар сомасы ақылға қонымды шектерде өндіріледі, бірақ үш жүз айлық есептік көрсеткіштен аспауға тиіс.

Сәтті іс шарттық міндеттемелер бойынша берешек сомасын өндіріп алу

Осы талап-арызбен сотқа жүгінген кезде талапкер "салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" ҚР Кодексінің (Салық кодексі) 610-на сәйкес 9 640 теңге мөлшерінде банк комиссиясымен талап-арыз сомасының 1% мөлшерінде мемлекеттік баж төлеуге мәжбүр. Және сот сұрады:

Жауапкерлерден Аманжол, Меруерт Қарлыға пайдасына 934 000 теңге мөлшерінде қарыз сомасын бірлесіп Өндіріп алу;

Жауапкерлерден Аманжол Меруерт Қарлыға пайдасына 9 640 теңге мөлшерінде төленген мемлекеттік баж сомасын бірлесіп Өндіріп алсын;

Жауапкерлерден Аманжол Меруерт Қарлыға пайдасына өкілдің көмегіне ақы төлеу бойынша жұмсалған шығыстар сомасын 40 000 теңге мөлшерінде бірлесіп Өндіріп алсын;

Талап қоюды қамтамасыз ету үшін сотқа жеке меншік құқығында тиесілі барлық жылжымалы және жылжымайтын мүлікке, сондай-ақ жауапкердің Екінші деңгейдегі банктерінде бар Аманжол, еркін және Меруерт жауапкерлердің барлық банктік шоттарына тыйым салу туралы өтінішхатпен жүгінді. 2018 жылғы 29 тамызда Алматы облысы Қарасай аудандық сотының судьясы талап қоюды қамтамасыз ету туралы өтінішхат бойынша материалдарды қарап, мынаны анықтады: өтініш қанағаттандырылсын. Жауапкерлердің жылжымалы және жылжымайтын мүлкіне Аманжол, еркін, Меруерт қандай жағдай болмасын және қай жерде болмасын, талапкердің мүліктік талаптары шегінде 934 000 (тоғыз жүз отыз төрт мың) теңге мөлшерінде тыйым салынсын.

 

 

 Назар аударыңыз!  

«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.  

Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.    

Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы  Заң компаниясы